Państwowa Straż Pożarna jest zawodową, umundurowaną i wyposażoną w specjalistyczny sprzęt formacją, przeznaczoną do walki z pożarami, klęskami żywiołowymi i innymi miejscowymi zagrożeniami.
Do podstawowych zadań Państwowej Straży Pożarnej należy:
- rozpoznawanie zagrożeń pożarowych i innych miejscowych zagrożeń,
- organizowanie i prowadzenie akcji ratowniczych w czasie pożarów, klęsk żywiołowych lub likwidacji miejscowych zagrożeń,
- wykonywanie pomocniczych specjalistycznych czynności ratowniczych w czasie klęsk żywiołowych lub likwidacji miejscowych zagrożeń przez inne służby ratownicze,
- kształcenie kadr dla potrzeb Państwowej Straży Pożarnej i innych jednostek ochrony przeciwpożarowej oraz powszechnego systemu ochrony ludności,
- nadzór nad przestrzeganiem przepisów przeciwpożarowych,
- prowadzenie prac naukowo-badawczych w zakresie ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony ludności,
- współpraca z Szefem Krajowego Centrum Informacji Kryminalnych w zakresie niezbędnym do realizacji jego zadań ustawowych,
- współdziałanie ze strażami pożarnymi i służbami ratowniczymi innych państw oraz ich organizacjami międzynarodowymi na podstawie wiążących Rzeczpospolitą Polską umów międzynarodowych oraz odrębnych przepisów,
- realizacja innych zadań wynikających z wiążących Rzeczpospolitą Polską umów międzynarodowych na zasadach i w zakresie w nich określonych.
Jednostkami organizacyjnymi Państwowej Straży Pożarnej są:
- Komenda Główna;
- komenda wojewódzka;
- komenda powiatowa (miejska);
- Szkoła Główna Służby Pożarniczej oraz pozostałe szkoły;
- jednostki badawczo-rozwojowe;
- Centralne Muzeum Pożarnictwa.
W skład komendy wojewódzkiej mogą wchodzić ośrodki szkolenia.
W skład komendy powiatowej (miejskiej) Państwowej Straży Pożarnej wchodzą jednostki ratowniczo-gaśnicze. W ramach jednostek ratowniczo-gaśniczych, mogą być wyodrębnione czasowe posterunki Państwowej Straży Pożarnej.
W skład szkół pożarniczych mogą wchodzić jednostki ratowniczo-gaśnicze. Realizują one zadania ratownicze na obszarze i w zakresie ustalonych w porozumieniu z właściwym miejscowo komendantem powiatowym (miejskim) Państwowej Straży Pożarnej.
Obszar miasta Nowego Sącza i powiatu nowosądeckiego zabezpieczany jest pod względem przeciwpożarowym przez Komendę Miejską Państwowej Straży Pożarnej w Nowym Sączu.